Wonden

U moet op basis van uw beoordeling beslissen of u een uitwendige wond zelf kunt behandelen, of dat u voorlopige maatregelen neemt en de definitieve behandeling overlaat aan de professionele hulpverlening.

Wonden die u zelf kunt behandelen zijn: snijwondjes, schaafwonden en splinterverwondingen. Wonden die een arts moet behandelen nadat u eerste hulp hebt verleend zijn: diepe wonden, vuile wonden, wonden die ernstig bloeden, doordringende wonden, wonden bij botbreuken of ontwrichtingen en de meeste brandwonden.

Wonden zijn altijd 'besmet'. Dat wil zeggen dat er zodra een wond ontstaat, ziektekiemen in komen. Door reinigen en ontsmetten wordt de besmettingsgraad beperkt gehouden.

Een wond geneest dankzij de ontstekingsreactie. Dit gaat gepaard met pijn, roodheid, zwelling en warmte. Als het goed gaat, worden deze verschijnselen na 24 uur al minder.

De ziektekiemen in de wond kunnen de overhand krijgen; dit wordt infectie genoemd. Er zijn dan heftige ontstekingsverschijnselen, er wordt pus gevormd en er kan koorts optreden. In het ernstige geval breiden de ziektekiemen zich door het hele lichaam uit. Infectie kan in veel gevallen voorkomen worden door een goede behandeling.

Brandwonden:

Wat stel je vast?
- Een pijnlijke, rode en soms licht gezwollen huid (eerstegraads brandwond)
- Soms blaren (tweedegraads brandwond)
- Soms zwarte, perkamentachtige of witte huid (derdegraagd brandwond)

Wat doe je?
- Eerst water, de rest komt later!
- Koel de brandwond zo snel mogelijk af met lauw leidingwater
- Blijf koelen of totdat de pijn is afgenomen (minimaal 10 minuten koelen)
- Bij zeer ernstige brandwonden direct 112 (laten) bellen. Ga met overige brandwonden naar de huisarts
- Leg na het koelen een nat wondverband aan. Dat kan een medisch kompres zijn maar een schone doek mag ook
- Tijdens het afkoelen moet je onderkoeling vermijden, zeker bij jonge kinderen
- Ga met kinderen jonger dan 5 jaar altijd naar een arts, ook al gaat het om een lichte brandwond

Let op:
Slachtoffers met brandwonden kunnen in een levensbedreigende situaties verkeren of ernstig verminkt raken. Bel 112 bij brandwonden aan het gezicht, oren, handen, voeten, gewrichten of geslachtsdelen, of bij brandwonden die volledig rondom de nek, romp of ledematen lopen.

Huidwond

Wat stel je vast?
- Een open wond (bijvoorbeeld een schaaf of snijwond)

Wat doe je?
- Zorg ervoor dat je niet in contact komt met bloef of andere lichaamsvloeistoffen van het slachtoffer. Was indien mogelijk je handen en doe wegwerphandschoenen aan
- Stelp een eventuele bloeding door op de wond te drukken
- Spoel de wond met schoon lauw stromend water van de kraan. Is er geen kraan in de buurt, gebruik dan ander drinkbaar water
- Laat het water rechtstreeks op de wond stormen om het vuil uit de wond weg te spoelen
- Droog de omgeving van de wond met een schone doek
- Dek de wond na het reinigen met een steriel kompres af
- Adviseer het slachtoffer een arts te raadplegen. Die zal nagaan of het slachtoffer beschermd is tegen tetanus
- Was je handen na het verlenen van de Eerste Hulp.